Zapraszamy na dwuczęściowy wykład dr Piotra Fiuka, nowego członka naszego oddziału. Ogólny tytuł wykładu Odbudowa staromiejskich zespołów urbanistycznych w Polsce i Europie.

Pierwsze spotkanie 7.06.2018 w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Szczecinie, godz. 18.00, sala konferencyjna. Drugie spotkanie 18 września 2018 w tym samym miejscu.

Dr inż. arch. Piotr Fiuk jest pracownikiem Katedry Historii i Teorii Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Kontakt e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. 502 4434 951

Odbudowa zespołów staromiejskich w Polsce po 1989 r. na tle historycznym (Elbląg, Głogów, Kołobrzeg, Szczecin-Podzamcze)

Prezentacja procesu odbudowy zespołów staromiejskich w Polsce po 1989 r. W okresie zmian ustrojowych zaistniały sprzyjające okoliczności dla przeprowadzenia kolejnego (po II wojnie światowej) etapu przywracania zrujnowanych struktur przestrzennych starych miast. W okresie transformacji nastąpiło przywrócenie swobód prowadzenia działalności gospodarczej i zasady nienaruszalności własności prywatnej, tworząc podstawy dla gospodarczej koniunktury. Przedsiębiorcy, „osoby prywatne” zorganizowane w stowarzyszenia i spółdzielnie mieszkaniowe oraz indywidualni inwestorzy realizowali inwestycje, polegające na budowie w indywidualnych formach współczesnych kamienic, stanowiących reminiscencje wyglądu dawnych siedzib mieszczan, patrycjuszy i kupców. Oryginalność kompozycji architektonicznych — odzwierciedlająca próbę nawiązania do różnorodności i bogactwa fasad staromiejskich kamienic — stanowiła kontrast z monotonnym wyglądam powtarzalnych sekcji powojennych budynków wielorodzinnych.
    
Największy zakres odtworzenia dawnych układów zrealizowano w Elblągu, Głogowie, Kołobrzegu i Szczecinie (Podzamcze); dużych miast, których nie odbudowano po 1945 r. (w czasach powojennego „entuzjazmu rekonstrukcyjnego”) oraz nie zagospodarowano po 1956 r. (okresie „oszczędnościowego” modernistycznego budownictwa i unifikacji technologicznej — prefabrykacji).
 
Złożone procesy przygotowania odbudowy zespołów kamienic, realizowane na zrujnowanych fundamentach i reliktach murów historycznych, poprzedzone były wielostronnymi badaniami (historii, ochrony konserwatorskiej, konstrukcji, posadowienia).

Wyodrębnione zostały odmienne metody odtwarzania struktur historycznych oraz kształtowania współczesnej zabudowy w obrębie staromiejskich kwartałów, nawiązując do pierwotnych podziałów katastralnych:

• rekonstrukcji (wybranych fragmentów o szczególnym znaczeniu dla przywrócenia właściwej skali i charakteru dawnych miast);
• kompozycji „środowiskowych” z umownym nawiązaniem do historycznych zasad kompozycyjnych;
• rozwiązań architektonicznych o cechach neutralnych;
• współczesnych zindywidualizowanych koncepcji kontrastujących z historycznym sąsiedztwem. 

Odbudowa starych miast w Europie po 1945 r. Holandia, Niemcy, Włochy (zarys problemu)

Zjednoczenie Niemiec w 1990 r. uruchomiło proces odbudowy i przywracania historycznych struktur w zabytkowych miastach dawnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Nastąpiła tendencja do rekonstrukcji kamienic staromiejskich (Drezno, Frankfurt nad Menem), a także do przywracania dawnych struktur po przekształceniu lub wyburzeniu modernistycznych budynków (Hildesheim, Frankfurt nad Menem).

Powstały także znakomite rozwiązania współczesnej architektury, nawiązującej indywidualnością kompozycji do tradycji europejskiej sztuki kształtowania przestrzeni (Berlin, Hamburg).

Interesujące jest porównanie etapów odbudowy, po zniszczeniach II wojny światowej, starych miast w Polsce (w latach 1945-1989, w okresie transformacji ustrojowej) z tożsamymi procesami w miastach europejskich. W latach powojennych następowała (chociaż utrudniona, ze względu na podział kontynenty na dwie strefy) wymiana doświadczeń, poglądów i metod prowadzenia prac konserwatorskich, której efektem była także współpraca przy rekonstrukcji i zabezpieczeniu zabytkowych obiektów (PKZ).        

Apelujemy do wszystkich członków o zgłaszanie interesujących tematów do zreferowania na naszych comiesięcznych zebraniach naukowych.